Jean Louis Rodolphe Agassiz (28 Mayıs 1807 - 14 Aralık 1873), İsviçre doğumlu ABD'li zoolog, glasiyolog, ihtiyolog ve jeolog, ABD'nin dünya çapında tanınmış bilim adamlarından. Eğitimci Elizabeth Cabot Cary Agassiz'in eşi.
Gençliği ve eğitimi
Louis Agassiz İsviçre'nin Fribourg kantonu Motier’de (Vully) doğdu. İlk eğitimini evde aldıktan
sonra Bienne’de dört yıl orta öğretime devam etti ve temel eğitiminiLozan’da tamamladı. Tıp mesleğini
seçen Agassiz sırasıyla Zürih, Heidelberg veMünih üniversitelerinde doğa tarihi üzerine bilgisini arttırdı ve
özellikle botaniküzerine çalıştı. 1829 yılında Erlangen’de felsefe doktoru, 1830 yılında Münih’te tıp
doktoru derecelerini kazandı. Paris’e taşındıktan sonra Alexander von Humboldt veGeorges Cuvier’nin
yardımlarıyla jeoloji ve zooloji kariyerine başladı. Daha önce pek ilgilenmediği balıkbilim (ihtiyoloji),
sonraları hayatının en büyük meşgalesi oldu. Günümüzde en çok bu konudaki çalışmaları ile tanınır.
İlk çalışmaları
Johann Baptist von Spix ve Carl Friedrich Philipp von Martius, 1819 - 1820 yıllarında Brezilya’ya
yaptıkları bilimsel yolculuğun ardından Avrupa’ya dönüşlerinde birçok doğal nesnenin yanı sıra,
özellikle Amazon Nehri’nden toplanmış Brezilya’nın tatlı su balıklarının önemli bir koleksiyonunu da
getirmişlerdi.1826 yılında ölen Spix, bu balıkların geçmişi hakkında fazla çalışma fırsatı bulamamıştı ve
Martius, bunu gerçekleştirmek için okuldan yeni mezun olmasına rağmen Agassiz’i seçmişti. Agassiz
yoğun çalışma hayatı boyunca karakteri hâline gelecek büyük bir çalışma şevkiyle işe girişti
ve 1829 yılında Brezilya balıklarını tanımlamayı bitirerek çalışmasını yayımladı. Bunu Neuchâtel Gölü’ndeki
balıkların geçmişi üzerine yaptığı araştırma izledi. Araştırma planlarını büyüten Agassiz 1830yılında Orta
Avrupa Tatlısu Balıklarının Tarihçesi 'nin tanıtımını yayımladı. Eserin birinci bölümü ancak 1839 yılında
yayımlandı ve eser 1842’de tamamlandı.
1832 yılında Neuchâtel Üniversitesi’ne doğa tarihi üzerine öğretim görevlisi olarak atandı. Kısa sürede,
burada bulunan fosil balıklar ilgisini çekti. Glarus’un arduvazve Monte Bolca’nın kireçtaşı yataklarındaki
zengin fosil kaynakları biliniyordu ancak bunlar üzerine çok az bilimsel çalışma yapılmıştı. Agassiz, daha
1829 yılında kendisine dünya çapında ün kazandıracak olan eserinin temelini atacak ilk çalışmalarını
planlamıştı. Beş ciltlik Recherches sur les poissons fossiles ("Fosil Balıklar Üzerine
İnceleme"), 1833’ten 1843’e kadar aralıklarla yayımlandı. Kitap, çoğu Joseph Dinkel tarafından yapılan
harikulade resimlerle bezenmiştir. Agassiz bu çalışma için malzeme toplamak üzere Avrupa’nın başlıca
müzelerini dolaşırken Paris’te Cuvier ile karşılaşmış ve çalışması için hem teşvik hem de yardım almıştır.
Agassiz paleontolojik çalışmalarının sonucunda yeni bir ihtiyolojik sınıflandırma gerektiğini ortaya koydu.
Fosillerde balıkların yumuşak dokularına nadiren rastlanıyordu. Genel olarak dişler, balık pulları ve
yüzgeçler bulunuyordu ve çok az örnekte iyi korunmuş kemiklerle karşılaşılıyordu. Dolayısıyla balıkları
pullarına ve diğer derimsi uzantılarına göre dört gruba ayıran bir sınıflandırmayı kabul etti: Ganoidler,
Plakoidler, Sikloidler ve Stenoidler. Agassiz konuyu bilimsel temele oturtmak için ne kadar çalıştıysa da
bu sınıflandırma daha sonra yapılan araştırmalarla değiştirildi.
k: wikipedia.org
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder