Şiir, en eski edebiyat türlerinden birisidir. Her toplumda ilk önce şiir meydana çıkmış,
günlük hayatta kullanılan düzyazı, ancak yazının bulunmasından sonra sanat alanına giriş
yapmıştır. Yani, düzyazıdan oluşan edebiyat türleri, şiire göre oldukça yenidir ve edebiyat
şiirle başlamıştır.
Şiirin herkesçe kabul edilen belli bir tanımı yoktur. Şiir kavramının tek bir tanıma
dayanmadığı, zaman zaman birbiriyle çelişen tanımlar yapılabildiği görülmüştür.
Farklı sanat anlayışlarına bağlı olarak şiirin pek çok tanımları yapılmış ve hatta onun
tanımlanamayacağı bile ileri sürülmüştür. Bazıları şiir için,nesir olmayan şey demişlerdir;
fakat bu anlatım, şiirin özelliklerinin hepsini aktarmaktan uzaktır.
Şiir, zengin hayal dünyasıyla, ritimli sözlerle ve seslerin uyumlu kullanılmasıyla meydana
gelen edebiyat türü olarak açıklanabilir; ama günümüzde şiirin tanımlanan özelliklerine
meydan okuyarak şiir kaleme alan şairler de mevcuttur. Şiirde günlük dilin sözcüklerine
değişik ve özel anlamlar verilir. Duygular, düşünceler ve gözlemler bazı hayallerden,
sembollerden, söz sanatlarından yararlanılarak anlatılır. Bazı şiirler kafiye ve ölçü gibi
kurallara dayanarak yazılır, bazıları ise biçim bakımından serbest yazılır.
Nazımla şiiri birbirine karıştırmamak gerekir.
Çünkü nazım bir anlatım şekli, şiir ise bir
anlatım türüdür. Yahya Kemal Beyatlı, şiir
için şunu demiştir: “Şiir, nesirden bambaşka
bir kimliktedir. Musikiden başka türlü birmusikidir.”
Cahit Sıtkı Tarancı da: “Şiir, kelimelerle güzel
biçimler kurmak sanatıdır.” demiştir. Melih
Cevdet Anday ise, şiiri tanımlamaya
çalışmanın boşuna bir çaba olduğunu
düşünür. Çünkü “Tanım akıl işidir. Şiir iseakıl dışıdır.”
Şiirin ayırıcı özelliklerine değinecek olursak
bunları şöyle sıralayabiliriz: Düzyazıdan
farklı olması, seslerin uyuşması ve kulağa
hoş gelecek biçimde akışına dayanması,
şarkıya benzemesi ve hayallerle örülmesidir. Şiirin nesirden kurtulması; senbollere ve
müziğe yakın anlatım yollarına dayanması ve duyguların yoğunluğuyla yani lirizmle
gerçekleşebilir. Bu yüzden şiirin özü olarak lirizmi ve söz uyumunu gösterebiliriz.
Kısaca, şiir için, dili kullanarak insan üzerinde en yoğun, en etkili ve en güçlü izlenimler
yaratan sanattır diyebiliriz.
k: bilgiustam.com
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder